Metil Etil Keton (MEK)

Genel Bakış

Metil Etil Keton (MEK, CAS No: 78-93-3), 2-butanon olarak da bilinir, renksiz, uçucu ve yanıcı bir sıvıdır. Keskin, tatlımsı bir kokuya sahip olan bu organik bileşik, keton ailesine aittir ve güçlü bir endüstriyel çözücü olarak yaygın şekilde kullanılır.

MEK, suda orta derecede çözünür ve çoğu organik çözücü ile karışabilir. Yüksek çözücü gücü ve uygun buharlaşma hızı, onu boya, kaplama, yapıştırıcı ve plastik endüstrilerinde tercih edilen bir seçenek haline getirir. Endüstriyel üretim genellikle sekonder bütanolün dehidrojenasyonu veya n-bütanın katalitik oksidasyonu yoluyla gerçekleştirilir ve ≥99,5% saflıkta sunulur.

Kullanım Alanları

Metil Etil Keton, çok çeşitli endüstriyel ve tüketici uygulamalarına sahiptir:

Teknik Özellikler

Güvenlik Bilgileri

Tehlike Sembolleri ve Uyarılar

Alevlenebilir Göz ve cilt tahrişi Merkezi sinir sistemi etkisi

Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE)

• Kimyasala dayanıklı eldivenler (nitril veya neopren)
• Kimyasal koruyucu gözlük veya yüz siperi
• Organik buhar filtresi ile solunum koruması
• Kimyasala dayanıklı önlük veya iş kıyafeti
• Uygun havalandırma veya lokal egzoz sistemi

Depolama Koşulları

• Serin, iyi havalandırılmış bir yerde saklayın
• Ateş ve kıvılcım kaynaklarından uzak tutun
• Oksitleyici maddelerden ve güçlü asit/bazlardan ayrı depolayın
• Paslanmaz çelik, cam veya uygun plastik (HDPE, PTFE) kaplarda saklayın
• Depolama sıcaklığı: 15-25°C

Yangınla Mücadele

• Uygun söndürücüler: Kuru kimyasal toz, CO₂, alkole dayanıklı köpük
• Su jeti kullanmaktan kaçının, yangını yayabilir
• Eğitimli personel tarafından uygun koruyucu ekipmanla müdahale edin
• Büyük yangınlarda alanı tahliye edin ve itfaiyeyi çağırın

Taşıma ve Depolama

Taşıma

• Taşıma sırasında kapların sıkıca kapalı olduğundan emin olun
• "Yanıcı Sıvı" olarak etiketleyin
• Statik elektrik birikimini önlemek için ekipmanı topraklayın
• Taşıma sırasında yemek, içmek veya sigara içmekten kaçının
• Paslanmaz çelik kaplar kullanarak toplu taşıma yapın

Depolama

• Paslanmaz çelik, cam veya uygun plastik (HDPE, PTFE) kaplarda saklayın
• Patlamaya dayanıklı elektrik sistemleri kullanın
• Depolama tanklarında uygun havalandırma sistemi bulundurun
• Depolama alanlarında yangın söndürme ekipmanları bulundurun
• Sigara içilmesini yasaklayın

Dökülme Durumunda Alınacak Önlemler

• Tüm ateş kaynaklarını ortadan kaldırın
• Kimyasala dayanıklı kıyafet ve solunum koruması kullanın
• Küçük döküntüleri kum, vermikülit veya diğer emici malzemelerle emdirin
• Büyük döküntüler için profesyonel yardım alın
• Dökülen alanı bol su ile yıkayın

Düzenleyici Bilgiler

GHS Sınıflandırması

• Alevlenebilir Sıvı, Kategori 2
• Cilt Tahrişi, Kategori 2
• Göz Tahrişi, Kategori 2A
• Spesifik Hedef Organ Toksisitesi (Tek Maruziyet), Kategori 3

Önemli Düzenlemeler

• REACH: Kayıtlı
• CLP: Uyumlu
• OSHA: Tehlikeli madde iletişim standardına tabi
• NFPA 704: Sağlık 1, Yanıcılık 3, Reaktivite 0
• EPA: VOC olarak sınıflandırılmıştır

Uluslararası Mevzuat

• Avrupa Birliği: 2008/58/EC Direktifine tabi
• ABD: EPA TSCA envanterinde listelenmiştir
• Çin: IECSC listesinde mevcuttur
• Japonya: ISHL listesinde mevcuttur

Çevresel Bilgiler

Çevresel Etki

Metil Etil Keton, atmosferde fotokimyasal reaksiyonlarla hızlıca parçalanır (yarı ömrü 1-3 gün). Su kaynaklarına karıştığında sucul organizmalar için orta derecede toksisite gösterir. Biyolojik olarak bozunabilir ve çevrede kalıcı değildir.

Biyolojik Parçalanma

• Hava: Fotokimyasal reaksiyonlarla 1-3 gün yarı ömür
• Su: Mikrobiyal aktivite ile 5-28 gün içinde parçalanır
• Toprak: Mikrobiyal aktivite ile hızlı parçalanma

Atık Yönetimi

• Tehlikeli atık olarak sınıflandırılmıştır
• Küçük miktarlar lisanslı tesislerde buharlaştırılabilir
• Büyük miktarlar tehlikeli atık yakma tesislerinde bertaraf edilmelidir
• Yerel düzenlemelere uygun şekilde bertaraf edin
• Kanalizasyona karışmasını önleyin

Sıkça Sorulan Sorular

Metil Etil Keton nasıl üretilir?

MEK, genellikle sekonder bütanolün dehidrojenasyonu veya n-bütanın katalitik oksidasyonu yoluyla üretilir. Endüstriyel ölçekte sürekli damıtma prosesleri kullanılır.

Metil Etil Keton ile aseton arasındaki fark nedir?

MEK (C₄H₈O), asetona (C₃H₆O) göre daha uzun bir alkil zincirine sahiptir ve daha yüksek kaynama noktasına sahiptir. MEK daha güçlü bir çözücüdür ve daha yavaş buharlaşır.

Metil Etil Keton plastiklere zarar verir mi?

MEK, polistiren, PVC ve bazı plastikleri çözebilir veya deforme edebilir. Polietilen ve polipropilen kısa süreli temaslara dayanıklıdır, ancak uzun süreli temaslardan kaçınılmalıdır.

Metil Etil Keton’un raf ömrü nedir?

Sıkıca kapalı kaplarda saklandığında MEK’in raf ömrü yaklaşık 2 yıldır. Nemden korunmalı ve hava geçirmez şekilde saklanmalıdır.

MEK ciltle temas ederse ne yapmalıyım?

Bol su ve sabunla yıkayın. Uzun süreli temas ciltte kuruluğa veya tahrişe neden olabilir. Tahriş devam ederse tıbbi yardım alın. Gözle temas halinde en az 15 dakika bol su ile yıkayın ve doktora başvurun.